Wat is Artritis?
Artritis is een verzamelnaam voor ontstekingen en aandoeningen van de gewrichten die pijn, stijfheid en bewegingsbeperking veroorzaken. Deze aandoening treft miljoenen mensen wereldwijd en kan op elke leeftijd voorkomen, hoewel bepaalde vormen vaker bij ouderen worden gezien. Artritis ontstaat wanneer het kraakbeen in de gewrichten beschadigd raakt of wanneer het immuunsysteem ten onrechte gezonde gewrichtsweefsels aanvalt.
Verschillende soorten artritis
Er bestaan meer dan 100 verschillende vormen van artritis, waarbij de meest voorkomende zijn:
Reumatoïde artritis: Een auto-immuunziekte waarbij het lichaam zijn eigen gewrichtsweefsels aanvalt
Artrose: Gewrichtsslijtage door veroudering en overbelasting van het kraakbeen
Jicht: Ontstaat door ophoping van urinezuurkristallen in de gewrichten
Psoriasis artritis: Gewrichtsonsteking gekoppeld aan de huidaandoening psoriasis
Symptomen en oorzaken
Veelvoorkomende symptomen zijn gewrichtspijn, zwelling, stijfheid (vooral 's ochtends), warmte rond de gewrichten en verminderde beweeglijkheid. Risicofactoren omvatten leeftijd, genetische aanleg, overgewicht, gewrichtsblessures en bepaalde infecties. Raadpleeg een arts bij aanhoudende gewrichtspijn langer dan zes weken, koorts, of plotselinge ernstige pijn.
Soorten Artritis en Diagnose
Reumatoïde artritis kenmerken
Reumatoïde artritis is een chronische auto-immuunziekte die voornamelijk kleine gewrichten aantast, zoals vingers, polsen en tenen. Kenmerkend is de symmetrische presentatie waarbij dezelfde gewrichten aan beide zijden van het lichaam worden aangetast. Patiënten ervaren vaak ochtendstijfheid die meer dan een uur aanhoudt en algemene vermoeidheid.
Artrose en andere vormen
Artrose, ook wel gewrichtsslijtage genoemd, is de meest voorkomende vorm van artritis. Het treft vooral de grote gewrichten zoals knieën, heupen en ruggenwervel. In tegenstelling tot reumatoïde artritis verslechtert artrose doorgaans na activiteit. Jicht manifesteert zich vaak plotseling met intense pijn, meestal beginnend in de grote teen.
Diagnostische methoden
Artritis wordt gediagnosticeerd door een combinatie van lichamelijk onderzoek, medische geschiedenis en aanvullende tests. Bloedonderzoek kan ontstekingsmarkers zoals CRP en BSE aantonen, evenals specifieke antistoffen bij reumatoïde artritis. Röntgenfoto's tonen gewrichtsschade en kraakbeenverlies, terwijl MRI-scans gedetailleerde beelden van weke delen verschaffen. Een vroege en accurate diagnose is cruciaal voor effectieve behandeling.
Medicijnen tegen Artritis in Nederland
In Nederlandse apotheken is een breed scala aan medicijnen verkrijgbaar voor de behandeling van artritis. De keuze van het juiste medicijn hangt af van het type artritis, de ernst van de symptomen en individuele factoren.
Ontstekingsremmende medicijnen (NSAID's)
NSAID's zijn vaak de eerste keuze bij artritis omdat ze zowel pijn als ontsteking bestrijden. Veel gebruikte NSAID's die zonder recept verkrijgbaar zijn, zijn:
Ibuprofen - effectief tegen pijn en ontsteking
Diclofenac - sterk ontstekingsremmend effect
Naproxen - langwerkend met minder frequente dosering
Pijnstillers en topische behandelingen
Paracetamol is een veilige optie voor pijnverlichting bij artritis, vooral voor mensen die geen NSAID's kunnen gebruiken. Voor lokale behandeling zijn topische crèmes en gels zoals Voltaren gel en Brufen gel populair in Nederland. Deze producten werken direct op de aangedane gewrichten zonder systemische bijwerkingen.
Supplementen en receptplichtige medicatie
Glucosamine en chondroïtine supplementen zijn verkrijgbaar als voedingssupplementen en kunnen helpen bij gewrichtsgezondheid. Bij ernstige artritis kan uw arts receptplichtige medicatie voorschrijven, zoals sterkere ontstekingsremmers of biologische geneesmiddelen. Raadpleeg altijd uw apotheker of huisarts voor persoonlijk advies over de beste behandelingsoptie.
Behandelingsmogelijkheden en Therapieën
Een effectieve artritisbehandeling vereist vaak een integrale aanpak die verder gaat dan alleen medicatie. In Nederland zijn verschillende behandelingsmogelijkheden beschikbaar via de zorgverzekering.
Medicamenteuze en fysieke behandeling
Naast medicatie speelt fysiotherapie een cruciale rol bij artritisbehandeling. Fysiotherapeuten helpen bij het verbeteren van gewrichtsmobiliteit, spierkracht en pijnvermindering. Bewegingstherapie, aangepast aan individuele mogelijkheden, helpt gewrichten soepel te houden en verslechtering te voorkomen.
Leefstijl en voeding
Leefstijlaanpassingen kunnen significante verbetering brengen. Een gezond gewicht vermindert de belasting op gewrichten, vooral knieën en heupen. Anti-inflammatoire voeding met omega-3 vetzuren, antioxidanten en mediterrane voedingspatronen kan ontstekingen verminderen.
Holistische benadering
Alternatieve behandelingen zoals acupunctuur, massage en warmte- en koudetherapie kunnen ondersteunend werken. De volgende zorgverleners kunnen betrokken zijn bij uw behandeling:
Huisarts voor eerste diagnose en medicatie
Reumatoloog voor gespecialiseerde zorg
Fysiotherapeut voor bewegingstherapie
Diëtist voor voedingsadvies
Samenwerking tussen verschillende zorgverleners zorgt voor optimale resultaten bij artritisbehandeling.
Leefstijl en Zelfzorg bij Artritis
Dagelijkse beweging en oefeningen
Regelmatige, aangepaste beweging is essentieel voor het behouden van gewrichtsmobiliteit en spierkracht bij artritis. Lichte oefeningen zoals zwemmen, wandelen of yoga kunnen pijn verminderen en de gewrichtsfunctie verbeteren. Het is belangrijk om activiteiten geleidelijk op te bouwen en tijdens pijnlijke periodes rust te nemen.
Gewichtsbeheersing en stress management
Een gezond gewicht vermindert de belasting op gewrichten, vooral knieën en heupen. Gecombineerd met effectieve stressmanagement technieken zoals meditatie of ademhalingsoefeningen, kan dit de ontstekingsreactie in het lichaam verminderen en symptomen verlichten.
Praktische aanpassingen voor dagelijks leven
Kleine veranderingen kunnen grote impact hebben op uw dagelijkse comfort:
Ergonomische aanpassingen op de werkplek
Gebruik van hulpmiddelen zoals potten- en flesopeners
Aangepaste handgrepen voor keukengerei
Voldoende slaap (7-9 uur per nacht) voor herstel
Comfortabele, ondersteunende schoenen
Preventie en Langetermijnzorg
Vroege interventie en regelmatige zorg
Vroege herkenning en behandeling van artritis kunnen gewrichtsschade voorkomen of vertragen. Regelmatige controles bij uw huisarts of reumatoloog zijn cruciaal voor het monitoren van de ziektevoortgang en het aanpassen van behandelplannen.
Medicatie en zelfmonitoring
Trouwe medicatie-inname volgens voorschrift is essentieel voor effectieve symptoomcontrole. Leer de signalen van verslechtering te herkennen, zoals toegenomen gewrichtspijn, stijfheid of zwelling. Houd een symptoomdagboek bij om patronen te identificeren.
Wanneer professionele hulp zoeken
Neem direct contact op met uw zorgverlener bij plotselinge verergering van symptomen, koorts gecombineerd met gewrichtspijn, of wanneer dagelijkse activiteiten ernstig worden belemmerd. In Nederland bieden de Reumafonds en lokale patiëntenverenigingen waardevolle ondersteuning en informatie voor mensen met artritis.
